Vluchtelingen uit Oekraïne laten werken, wat zijn de regels?

Mogelijk heb jij of krijg je nog te maken met Oekraïense werknemers. In deze blog bespreken we de regels over het tewerkstellen van Oekraïners.

Inhoud

Er geldt een uitzondering(srichtlijn) op de hoofdregel voor mensen met een nationaliteit van buiten de EU/EER

Oekraïners hebben een nationaliteit van buiten de EU/EER en zouden een Nederlands(e) tewerkstellingsvergunning of een verblijfsdocument moeten hebben om in Nederland te mogen werken. Omdat het vaak lang kan duren voordat een vluchteling een vergunning krijgt en legaal aan het werk mag is voor vluchtelingen uit Oekraïne daarom tijdelijk (tot en met 3 maart 2023) een uitzondering op de hoofdregel gemaakt.

Deze uitzondering is opgenomen in de Richtlijn Tijdelijke Bescherming Oekraïne

De inval van Rusland in Oekraïne op 24 februari 2022 leidde tot een grote instroom van vluchtelingen in Europa. Als gevolg hiervan is er Europese wetgeving ingevoerd, namelijk de ‘Richtlijn Tijdelijke Bescherming Oekraïne’ (hierna: Richtlijn). Daardoor mogen Oekraïners vanaf 1 april 2022 zonder werkvergunning aan het werk binnen de EU. De Richtlijn vervalt op 4 maart 2023, tenzij er een verlenging komt.

Wie vallen onder de Richtlijn?

De regeling geldt voor 3 categorieën personen:

Personen met de Oekraïense nationaliteit die na 26 november 2021 Oekraïne zijn ontvlucht wegens de spanningen in Oekraïne of die voor 27 november 2021 uit Oekraïne naar Nederland zijn gereisd en al een verblijfsvergunning in Nederland hebben of die asiel hebben aangevraagd;
Personen die niet de Oekraïense nationaliteit hebben, maar op 23 februari 2022 wel een geldige Oekraïense verblijfstitel hadden, bijvoorbeeld als erkend vluchteling;
Personen die een beroep kunnen doen op de gezinshereniging. Dat zijn personen die in Oekraïne samenleefden met een gezinslid die wel onder de Richtlijn valt. Onder gezinsleden verstaan we de getrouwde wederhelft, de partner met wie de persoon een duurzame relatie heeft, zijn of haar kinderen jonger dan 18 jaar of een afhankelijk familielid.

De Richtlijn heeft verder alleen betrekking op personen die gaan werken op basis van een arbeidsovereenkomst, gaan stagelopen of vrijwilligerswerk gaan doen. Oekraïners die als ZZP-er willen gaan werken, hebben nog steeds een tewerkstellingsvergunning of verblijfsdocument nodig.

Onder welke voorwaarden mogen Oekraïners werken?

Personen die onder de Richtlijn vallen, mogen dus tijdelijk zonder tewerkstellingsvergunning werken in Nederland, als ze daarnaast aan de volgende voorwaarden voldoen:

De werknemer moet ingeschreven staan in de Basisregistratie Personen (BRP)
De werknemer moet zich inschrijven in de gemeente waar hij verblijft. Bij inschrijving controleert de gemeente of de werknemer volgens de Richtlijn hier rechtmatig verblijft. Ook geeft de gemeente de werknemer een burgerservicenummer (BSN).

De werknemer moet zich kunnen identificeren
Zoals voor iedere werknemer geldt, moet de werknemer uit Oekraïne zich ook kunnen identificeren. Een geldig Oekraïens identiteitsdocument volstaat.

De werknemer moet bij voorkeur een Nederlands bankrekeningnummer hebben
Om een bankrekeningnummer te kunnen openen moet de Oekraïense vluchteling een Oekraïens biometrisch paspoort of identiteitsbewijs en een BSN hebben. Het bankrekeningnummer moet (mede) op naam staan van de werknemer.
Een Oekraïens bankrekeningnummer is ook toegestaan. Maar doordat Oekraïne geen EU-land is, heeft dit bankrekeningnummer geen IBAN. Dit kan dan ook kosten met zich meebrengen om geld op te nemen van deze buitenlandse rekening of het kan lastig zijn om er in Nederland mee te betalen.

Er geldt een meldplicht bij UWV
Vanaf 1 april 2022 moet de werkgever minimaal 2 dagen voorafgaand aan de start van de werkzaamheden de werknemer aanmelden bij UWV. Deze melding moet schriftelijk per post gebeuren. Wijzigingen in het dienstverband, zoals wijziging van functie of arbeidsduur, moet ook schriftelijk doorgegeven worden aan UWV.

Vanaf 31 oktober 2022 moet de werknemer in het bezit zijn van een ‘bewijs van verblijf’
Dit bewijs moet de vluchteling zelf aanvragen en ophalen bij de IND. Het bewijs kan in de vorm van een sticker in het identiteitsdocument, een sticker op papier of een pasje zijn. Er zijn door de IND al een groot aantal ‘bewijzen van verblijf’ uitgegeven. De uitgifte ligt op dit moment stil vanwege een tekort aan grondstoffen. De verwachting is dat er vanaf begin oktober weer bewijzen van verblijf uitgegeven kunnen worden en dat iedereen voor 31 oktober 2022 een bewijs kan hebben.

Geen zorgverzekering voor Oekraïense werknemer

Naast de Richtlijn is ook de Regeling Medische Zorg Ontheemden uit Oekraïne (hierna: RMO) relevant als je met Oekraïense werknemers werkt. In deze regeling, die op 1 augustus 2022 is ingegaan, is de zorg voor de Oekraïense vluchteling geregeld. Door deze regeling hoeft de werkgever geen zorgverzekering meer af te sluiten voor de Oekraïense werknemer.

In het kort:

De Richtlijn Tijdelijke Bescherming Oekraïne zorgt ervoor dat Oekraïense vluchtelingen snel en zonder een ellenlange procedure aan het werk kunnen.

Wel moet aan een aantal administratieve voorwaarden worden voldaan.
Denk eraan dat de regelgeving over Oekraïners steeds verandert:
- Zie de RMO die per 1 augustus 2022 van toepassing is.
- De deadline voor de Oekraïense werknemer om een ‘bewijs van verblijf’ te hebben, is al een aantal keer verschoven.
Houd er rekening mee dat de regelgeving tijdelijk is. De Richtlijn loopt af op 4 maart 2023. Dit betekent dat voor Oekraïners vanaf dat moment weer dezelfde regels gelden als voor personen met een nationaliteit buiten de EU/EER.

Heb je vragen over deze blog, neem gerust contact met ons op.